Intuïtie en complex gedrag - aansluiten op de onderliggende boodschap

‘Zuster! Een man trekt aan mijn arm en zegt dat hij naar huis wil. Ik ben de zuster niet, maar op bezoek bij mijn moeder. Mijn moeder staat ongeduldig voor de 'vergeet-me-niet-blauwe' deur van haar nieuwe kamer.

‘Hier staat mijn naam. Dit moet mijn kamer zijn, maar de deur gaat niet open’, mompelt ze verward. Met het apparaatje om haar nek zou dat vanzelf moeten gaan, maar er gebeurt niets. ‘Ik wil naar huis!’, roept de man naast me en trekt opnieuw aan mijn arm. Hij kijkt onrustig om haar heen. Ik wil hem troosten, maar ook mijn moeder helpen. 

Als je maar rustig blijft

Het is de eerste dag in de nieuwe woongroep. Logisch dat iedereen nog moet wennen. ‘Laten we Danique zoeken!’ Mijn moeder kijkt me vragend aan. Wie?

De man naast me begint intussen te huilen. ‘Mam, weet je wel. Danique is die lieve zuster?’ Mijn moeder knikt. ‘Oh, Daniek. Paniek.’ Ik probeer juist niet in paniek te raken. 

Gelukkig hebben we Danique snel gevonden. Ze neemt de huilende man van me over en maakt mijn moeders kamer open met een stralende lach. ‘Hou je het wel vol?’, vraag ik haar. Het lijkt mij een hele klus. ‘Als je zelf rustig blijft, loopt het allemaal goed’, zegt ze vrolijk. Knap hoor.

De uitstraling en energie van het personeel bepalen voor een bijzonder deel de stemming van de bewoners. Ik schrijf hierover in mijn boek ‘De vierde dementie’. Zo belangrijk om te zorgen dat je zelf goed in je vel zit als mantelzorger of zorgprofessional. Dan kun je ook met echte aandacht luisteren naar de bewoners en je intuïtie gebruiken om onderliggende boodschappen boven te brengen. Zeker in die gevallen waarbij je niet meer weet hoe je moet reageren op wonderlijk gedrag. 

Intuïtie met handen en voeten

Het volgende voorbeeld in een zorgcentrum aan de andere kant van het land illustreert dat. Ik klopte aan bij mevrouw Bijnen, maar mijn bezoek viel niet in goede aarde. ‘Wat kom je hier doen? Je bent zeker van de kerk en wil me bekeren. Maar daar trap ik niet in. Hoe durf je zo ongevraagd binnen te vallen.’ 

Ik legde uit dat we hadden afgesproken dat ik zou komen, maar ze wist nergens meer van. ‘Ga weg. Je stoort.’ Mijn eerste reactie was om maar weer op te stappen. Maar ik weet dat ik de zoveelste ben die met een woedeaanval weggestuurd wordt en ik vermoed dat een deel van haar wil dat ik blijf. 

Ze voelt zich onveilig, wist op dat moment niet wie ik was en ze was boos op iets. Ik bleef dus rustig, ging zitten en wachtte. Ik reageerde niet meer op haar. Dat had geen zin. Ik was er gewoon. Meer niet. Na een tijdje werd ze rustiger.

Onderliggende boodschap

Vervolgens probeerde ik beter naar haar te luisteren. Onder haar woorden door wilde ik opvangen ze werkelijk wilde zeggen. In mijn boek noem ik dat ‘de onderliggende boodschap’. ‘Straks leg ik hier nog het loodje, niemand die het door heeft’, mompelt ze nog steeds een beetje boos. Ik begrijp dat ze denkt over het einde van haar leven. Ze is ten slotte al een eind in de 90. 

Ik begin haar te vertellen over de laatste dagen van het leven van mijn vader. Ik heb zijn afscheid intens ervaren. Het was heel mooi om bij zijn sterven te mogen zijn. Mevrouw van Bijnen gaat geboeid zitten luisteren. Ons gesprek gaat over sterven en wat er is na de dood. 

Er komt een heel ander gezicht tevoorschijn. Ik besef opnieuw dat mensen met dementie vaak op diepe lagen bezig zijn met levensvragen. Hoewel ze zich niet altijd verbaal kunnen uitdrukken, is het heel waardevol aandacht te besteden aan deze ‘grote’ thema’s.

Het vraagt om het inzetten van je intuïtie. Goed luisteren en afstemmen. Bewustzijn over je eigen onderliggende uitstraling of die van de bewoner kun je leren. Intuïtie en afstemmen, dat doet iedereen. Maar hoe kun je daar wat gerichter mee omgaan?

Op de Congresparades van StudieArena besteden in vele opzichten aandacht aan contact maken en er echt zijn. In workshop over aanvullende zorg ga je samen op zoek naar wat je intuïtie je hierop kan ingeven. Wat vertelt je intuïtie je? Hoe kun je je innerlijk weten serieuzer nemen en vertalen naar een mogelijke oplossing of andere aanpak. Waarbij oplossingen soms uit een onverwachte hoek kunnen komen.